Et pourtant elles sont belles, les montagnes.

Lang geleden, halverwege een beklimming van de Pic du Canigou in de Franse Pyreneeën, zag ik dit op een rots staan. En toch zijn ze mooi, de bergen. Het was geen graffiti, geen spontane ontboezeming – iemand had het op een elegante bronzen plaquette laten zetten en was ermee de berg op gelopen, waar hij een plekje had uitgezocht en het ding op ooghoogte aan de rots had bevestigd, ergens op een van de stille paden naar de top van de mont sacré. Geen datum, geen naam, geen verhaal. Alleen die ene regel, omgeven door de ongebreidelde natuur, de zwijgende rotsen, de oude bomen.

Er begon een nieuwe eeuw. Nog voordat het zomer werd trokken we met man en macht de Zwitserse Alpen in. Ook wij met een plaquette om achter te laten. Ook daarop ontbraken de feiten: naam, datum, verhaal. Als er al tekst op stond, dan was het deze regel, van Georg Büchner, in onzichtbare inkt:

Wie op zijn kop loopt, heeft de hemel als afgrond onder zich.

In De duimsprong fungeert Büchners omgekeerde wereld als motto. De auteur, Miek Zwamborn, loopt veel, en in het kanton Uri kruist haar route even de onze. Haar boek, deels zoektocht naar een vermiste vriend, deels beschouwing bij de bergtochten die ze met die vriend maakte, gaat ook over geologie en op haar omzwervingen, die af en toe een Sebaldiaans tintje hebben, volgt ze het spoor van Albert Heim, de geoloog die in een andere eeuw de Alpen in kaart bracht. Heim is de man naar wie de berghut is vernoemd waar wij destijds naar toe op weg waren. Hij is ook de man die heeft gezegd:

Het landschap heeft alles gezien.

Ook dat is een troostrijke gedachte.

◊◊◊

Miek Zwamborn, De duimsprong. 2013.

Prenten:
1. Gran S. Bernardo, 2013. Foto © Gertrudsdottir.
Büchner’s motto in praktijk gebracht. Het citaat komt uit zijn novelle Lenz uit 1835. Er is een Nederlandstalige uitgave uit 2010.
2. en 3. Nabij de Albert-Heim-Hütte, Uri (CH). 2000. Foto’s © Gertrudsdottir.