Wie wär’s, wenn wir uns einfach in fünfzig Jahren wiedertreffen?
– Wolfgang Herrndorf

Al jaren lees ik elke zomer een boek in het Duits. Dat is weleens afzien, maar niet bij de ‘roadmovie’ Tschick.

Wolfgang Herrndorf was al een eind in de veertig toen hij de Berlijnse puber Maik aan het woord liet, die in Tschick in geuren en kleuren vertelt wat hij in de vakantie heeft gedaan. Het boek wordt gretig gelezen door scholieren, die het op hun Duitse lijst mogen zetten, maar waarschijnlijk is het veel leuker om het als volwassene te lezen. Dan onderga je als vanzelf hoe het ook alweer was, nog helemaal aan het begin van alles staan.

Op school is Maik een buitenstaander, die de lachlust van zijn klasgenoten opwekt als hij zijn opstel over zijn aan de drank verslaafde moeder hardop voorleest. Als Tatjana, het leukste meisje van de klas, op wie hij stiekem verliefd is, na de laatste schooldag voor de vakantie een groot feest geeft, krijgt Maik (die al begonnen is een poster van Beyoncé voor haar na te tekenen) geen uitnodiging. Hun nieuwe klasgenoot Tschick, die uit Rusland komt en vaak dronken in de klas zit, is evenmin uitgenodigd. Maiks vader maakt van de opname van zijn vrouw in een kliniek gebruik om met zijn jonge assistente op vakantie te gaan, en Maik zit alleen thuis – totdat Tschick de straat in rijdt met een gestolen blauwe Lada en voorstelt samen naar zijn opa in Walachije te gaan.

Daarmee begint een odyssee door het ‘wilde oosten’ van Duitsland, en ook al zullen de jongens Walachije nooit bereiken (ze weten ook niet goed waar het ligt), hun avonturen worden zo realistisch en geloofwaardig naverteld door Herrndorf bij monde van zijn jonge protagonist Maik, dat de lezer er met al zijn zintuigen bij betrokken wordt. De mix van Bildungsroman, roadmovie en schelmenverhaal is vooral een succes omdat Herrndorf precies de goede toon weet te treffen. Dat maakt van Tschick een onweerstaanbare, eigentijdse remake van klassiekers als Huckleberry Finn en Catcher in the Rye, in een Europees jasje.

◊◊◊

Wolfgang Herrndorf, Tschick, 2010. In het Nederlands: Tsjik (Cossee 2011), vert. P. de Bok.

Prent: Thuis (de spreeuwen), 2009. Foto © Gertrudsdottir.