Alkohol und Nikotin
rafft die halbe Menschheit in;
ohne Alkohol und Rauch
stirbt die andere Hälfte auch.

Toen mijn generatie begon met roken, rookte iedereen: ouders, onderwijzers, meneer pastoor. Thuis stond er een presenteerdoos met sigaretten en sigaren op tafel; doordeweeks rookte mijn vader shag, in het weekend sigaretten. Op de middelbare school rookten de docenten in de klas; op mijn vervolgopleiding rookten studenten en docenten om het hardst, en wie het waagde te protesteren kreeg geen gehoor.

Geen wonder dat ook ik vond dat een sigaret erbij hoorde. Ik was ervan overtuigd dat een vers opgestoken sigaret het denkproces stimuleerde, en een tijdlang noemde ik de sigaret die ik achter de typemachine rookte, een ‘denkerètje’; het bracht de inspiratie op gang. Overal werd gerookt – in films, bussen en bioscopen. Een van de weinige plekken waar men voor een ‘pafke’ naar buiten moest, was de kerk.

Toen kwam de cultuuromslag. Er stond een gezondheidslobby op die, in tegenstelling tot mijn amechtige medestudenten, gehoor vond: de overheid ging zich ermee bemoeien en kwam met het ene rookverbod na het andere. Zelf was ik allang gestopt, om gezondheidsredenen nog wel, maar deze rigoureuze verbanning van een legaal genotmiddel uit het openbare leven vond én vind ik eeuwig zonde. Het kloeke ingrijpen van de overheid in onze tabakscultuur zit mij, net als elk ander overheidsingrijpen dat diep doorwerkt in de privésfeer, niet lekker. Er zijn er gelukkig nog meer die vinden dat deze bemoeienis geen pas geeft. Een oud-collega klom in de pen en vatte de teloorgang van onze vaderlandse vrijheden kernachtig samen:

Rookvrije kroegen. Dat is friet zonder mayonaise, neuken met condoom, in pak en stropdas naar het werk, oom en tante op de koffie, boeken van De Geus, cd van M. Borsato. Frisse kleren, schone longen, truttig volk. Pfffffffffff.
– Mark Verver

De gevolgen van het rookverbod treffen overigens niet alleen de beoogde doelgroep. Want niet alleen de rokende sterveling is niet langer welkom in ‘openbare’ ruimten. Waar, zo vraag ik me in gemoede af, moet de god van Gainsbourg nu zijn sigaartje roken?

◊◊◊

Het Duitse rijm zag ik bij Frau Kasumi op Fotolog. De column ‘Rooksignaal’ is met auteur en al offline gegaan.
Luister hier naar Serge Gainsbourg, Dieu est un fumeur de havanes.

Prenten: Polaroids, 1981-1983. © Puk & Muk.

 

 

 

Toegift: het asbakje van het Kon. Wilhelminafonds, z.j.