O chestnut-tree, great-rooted blossomer,
Are you the leaf, the blossom or the bole?
– W.B. Yeats

Als ik naar het noorden kijk, wordt mijn uitzicht bepaald door de kroon van een witte paardenkastanje die de kop van het smalle straatje achter mijn tuin domineert.

Het straatje is van rond 1900, de boom misschien ook wel. Linnaeus doopte hem Aesculus hippocastanum, op de gemeentelijke bomenkaart heet hij ‘PB1969’. Ik weet niet of hij beschermd is.

Zijn kroon vult de lucht, van de overvloed aan vruchten waarmee hij elk najaar geparkeerde auto’s bekogelt hebben generaties kinderen poppetjes gemaakt. Met zijn wortels, zo denk ik weleens, verkent hij de onderkant van het grasveld in mijn tuin.

En bij elke nieuwe cyclus voltrekt zich aan de boom een stil spektakel dat zich niets aantrekt van de rumoerige stad.

◊◊◊

Over het citaat:
Zo begint het slotcouplet van het gedicht ‘Among School Children’ uit 1926. De Ierse dichter W.B. Yeats vertelt over een bezoek dat hij, als de beroemde Ierse Nobelprijswinnaar, aan een lagere school brengt, en breidt zijn verslag over het concrete bezoek dan uit met zijn gedachten over de ‘school des levens’.
Hij sluit af met twee grootse symbolen die staan voor hoe hij het leven ziet, als een organisch geheel waarvan de som altijd meer is dan de delen. Eerst is er het beeld van de kastanjeboom, die niet slechts blad, bloesem of stam is maar het harmonieuze geheel van al zijn delen; dan dat van de danser en de dans, die zonder elkaar niet zouden bestaan:

O chestnut-tree, great-rooted blossomer,
Are you the leaf, the blossom or the bole?
O body swayed to music, O brightening glance,
How can we know the dancer from the dance?

Prenten: Thuis, 2010-2011. Foto’s © Gertrudsdottir.