Een klank van horen zeggen.
– Marijke Ferguson

Mijn muzikale opvoeding heeft jarenlang plaatsgevonden tijdens het uitgebreide ontbijt op de zondagochtend, luisterend naar Marijke Ferguson. Hoe vaak haar programma ook van naam veranderde, Marijke veranderde niet, een bedachtzame stem uit de ether, als van een wijze, een beetje deftige oudtante die met grote kennis van zaken haar luisteraars door de doolhoven van de oude muziek loodste.

Wat een rijkdom kwam daar de kamer in! Ik hoorde werken van Hildegard von Bingen en Guillaume de Machaut en leerde ernaar te luisteren, letterlijk aan de hand genomen door de zondagsjuf die me vertelde waar ik op moest letten.

En toen liet Marijke op een Palmzondag de hele Stabat mater horen, niet in de beroemde toonzetting van Pergolesi maar in de soberder variant van Vivaldi, gezongen door James Bowman. We hadden er net een gewoonte van gemaakt Marijke op cassette te zetten – wegens gezinsuitbreiding was van ongestoord muziek luisteren voorlopig geen sprake meer. Gewoonlijk werd het bandje de zondag erna weer overschreven door de volgende uitzending, maar deze opname heb ik nog, en in de Paastijd komt er altijd wel een moment dat ik het bandje opdiep en ernaar luister, compleet met Marijke’s introductie, die bij de compositie is gaan horen.

Het was haar handelsmerk: een bekend muziekstuk vanuit een frisse invalshoek belichten door een bijzondere uitvoering te laten horen. Voor mij, met mijn lekenoren, werd dat dan meteen dé uitvoering: alle andere zijn te snel, te langzaam, te theatraal, te dit of te dat.

En bij Bowmans kristallen stem waan ik me in de Middeleeuwen.

◊◊◊

Citaat: Marijke Ferguson, Ars musica. 1993.
De wekelijkse radiorubriek van Marijke Ferguson heette o.a. Musica religiosa et profana. Hier in huis werd het programma altijd ‘Marijke’ genoemd, en zo staat het ook op de cassettebandjes van haar uitzendingen, die nog steeds beluisterd worden en tot op heden de tand des tijds wonderwel doorstaan.

Antonio Vivaldi, Stabat mater. RV621, 1772. Hier in de onovertroffen uitvoering van James Bowman met The Academy of Ancient Music.

Prent: Cambridge, 2014. Foto © Gertrudsdottir.