Eind jaren zestig verfilmde Claude Sautet de roman Les choses de la vie van Paul Guimard, die meeschreef aan het scenario. Michel Piccoli, destijds 44, speelt de rol van de man, Romy Schneider die van de geliefde. Er zijn ook nog de adolescente zoon, de goede vriend, de ex met wie de man een wat weemoedige verstandhouding heeft. Het verhaal draait om de man, om zijn dilemma’s, gedane zaken en gemiste kansen, culminerend in een auto-ongeluk waarbij hij overlijdt en er zomaar een einde komt aan al die ‘choses de la vie’, dingen van het leven.

Het had een ‘praatfilm’ van jewelste kunnen opleveren, zoals er in die periode in de Franse cinema wel meer zijn gemaakt, maar dit is geen praatfilm. Verteld wordt er in lichaamstaal, blikken en gebaren, en ook wel in dialogen, maar die zijn kort en fragmentarisch. Uitgelegd wordt er niets, gesuggereerd des te meer. Sautet laat ons alle ruimte om zelf verbanden te leggen en conclusies te trekken, zelf is hij eigenlijk vooral bezig met dat fatale auto-ongeluk, waarvan telkens als een soort amuse-gueules alvast flitsen te zien zijn, voordat Piccoli zelfs maar de weg op rijdt. Het tumult in Piccoli’s hersenpan, zijn malende gedachten, zijn twijfels worden weergegeven door zijn mimiek, zijn rusteloosheid, de zoveelste sigaret die hij opsteekt, de zijdelingse blik die hij op zijn geliefde werpt, de brief die hij haar schrijft en die dat tumult het zwijgen moet opleggen, waarmee hij de knoop wil doorhakken. Maar voordat hij hem kan posten is er dat ongeluk, en dan valt voor hem het doek.

Met de brief, die hij om allerlei onnozele redenen nog niet had gepost, de brief waarin hij een punt zet achter zijn relatie met de geliefde, gebeurt in de film iets anders dan in het boek. Beide versies zijn plausibel, die van het boek (politieagent doet brief op de post) is wat wreder dan die van de film (politieagent overhandigt brief aan ex, die hem leest en verscheurt).

◊◊◊

Paul Guimard, Les choses de la vie. 1967. In het Nederlands verschenen als De geur van gras.
Claude Sautet, Les choses de la vie. 1969. Muziek van Philippe Sarde.
Niet te horen in de film maar wel op YouTube, is ‘La chanson d’Hélène’, gezongen door een breekbare Schneider en al rokend van gesproken commentaar voorzien door Piccoli.
Prent: De Rith. 2009. Foto © Gertrudsdottir.