In het computerloze tijdperk bracht ik veel tijd zoek aan mijn schrijftafel.

Begin jaren tachtig woonde ik met mijn hartendief op een ‘luchtige’ zolder waarvan de schuine wanden bekleed waren met piepschuim met daarachter, bij wijze van isolatiemateriaal, krantenpagina’s. Het drukwerk, allemaal oud nieuws, liet na verloop van tijd los. Ik herinner me stormachtige nachten dat het zwarte lettertjes op ons en onze spullen regende.

Wat mijn eigen schrijfwerk aangaat, herinner ik me de huiver bij elk smetteloos wit vel papier. En dan de eerste pennenstreek, de concentratie, de trager en trager malende molens van de geest. De oefening van geduld. De langzaam, bijna ritueel wegtikkende tijd.

Wát ik schreef deed er eigenlijk niet toe, vaak ging het helemaal nergens over: een regen van zwarte letters op wit papier. Heel af en toe diende zich een verhaal aan. In de jaren voordat ik mijn hartendief opdeed ben ik vaak op de nachtbus van Edinburgh naar Londen gestapt. Het verhaal over de laatste keer diende zich aan toen ik mijn veilige haven had gevonden. De titel, ‘A Centrally Heated Nightmare’, is een variant op The Air-Conditioned Nightmare, een essaybundeling van Henry Miller, van wie ik veel heb gelezen toen ik nog geen haven in zicht had.

Miller lezen was geen onverdeeld genoegen. Ik ergerde me aan zijn oversized ego, zijn oeverloosheid, zijn masculiene herrie. Maar hoe de man zich leegstortte in zijn boeken, dat stond me wel aan. Al die gedachten als in een reinigend ritueel toevertrouwd aan het geduldige papier.

Dat maakt van mijn nachtbusverhaal alsnog een hommage aan de verbale diarree van wijlen Mr. Miller.

◊◊◊

Henry Miller, The Wisdom of the Heart, 1941. The Air-Conditioned Nightmare, 1945.

Prent 1 en 2: Ferryzicht, 1981. Foto’s © Gertrudsdottir.
Prent 3: A Centrally Heated Nightmare, 1984. Kalligrafie © BOF.