‘Tuinen zijn de fetisj van de Europese bourgeoisie,’ zei Ariana, wijzend naar de muren van de eetkamer, waarop behang was aangebracht met een panorama van weelderig groene bomen waartussen piepkleine, keurig geklede mannen en vrouwen wandelden. Ariana’s kleding was, zoals gewoonlijk, geheel in beigeachtige kleuren, waarin ze altijd rondliep als een uiting van eerbetoon aan en belachelijk maken van Calvin Kleins schitterende blauw. De bespotting van pretenties, had Claire besloten, kon op zichzelf ook weer pretentieus zijn.
– Amy Waldman

De inzending is een roman van Amy Waldman over de verwikkelingen rondom de keus voor een passend nationaal monument voor de slachtoffers van een 9/11-achtige gebeurtenis in Manhattan, twee jaar na de aanslagen. In de eerste hoofdstukken zet Waldman met vaardige pen de twaalfkoppige jury neer die op het punt staat om uit vijfduizend geanonimiseerde inzendingen het winnende ontwerp te kiezen. Op het moment dat ik bovenstaand citaat tegenkom, op de derde pagina van hoofdstuk 1, zijn er nog twee ontwerpen over: een ervan een tuin, tot ergernis van kunstenares Ariana, die als beeldhouwer-expert zitting heeft in de jury. Claire, door de aanslagen weduwe geworden, vertegenwoordigt de nabestaanden. Zij vindt een tuin juist mooi en passend: een helend ontwerp.

Het verslag van de verhitte slotdiscussie wordt afgewisseld door Claire’s (onuitgesproken) bespiegelingen over de juryleden die het woord nemen. In deze terloopse commentaren staat nuttige informatie voor de lezer, die in slechts een paar alinea’s een hele rist personages voor de kiezen krijgt en alle zeilen bij moet zetten om de draad niet kwijt te raken.

Terwijl de Amerikaanse editie nog onderweg is van de Koninklijke Bibliotheek naar mijn eigen bieb lees ik  alvast de e-pub van de Nederlandse vertaling, verschenen bij uitgeverij Contact. Daar stuit ik op dat terzijde van Claire:

… Calvin Kleins schitterende blauw …

Vier woorden die vier vragen oproepen. Hoezo Calvin Klein? Wat voor blauw is dat dan? Hoezo is het schitterend? En wat is er pretentieus aan?

Eigenlijk hoef ik mijn vragen niet te googelen (of in dit geval, te startpagen), want dat Ariana’s demonstratieve kledingkeus niets te maken heeft met Calvins onderbroeken- of parfumflesjesblauw is wel duidelijk. Hier, het kan niet anders, klopt de voornaam niet.

Met het Amerikaanse boek erbij is dat simpel te verifiëren.

“Gardens are fetishes of the European bourgeoisie,” Ariana said, pointing to the dining-room walls, which were papered with a panorama of lush trees through which tiny, formally dressed men and women strolled. Ariana herself was, as usual, dressed entirely in a shade of gruel that she had patented in homage to and ridicule of Yves Klein’s brilliant blue. The mockery of pretension, Claire decided, could also be pretentious.

Dit blauw dus. Glanzend of diep (niet ‘schitterend’) ultramarijn, door ‘Yves le monochrome’ in 1957 ontwikkeld en gepatenteerd als IKB, International Klein Blue.

Hoe de Franse avant-garde monochromist bij uitgeverij Contact een Amerikaanse onderbroekenkoning heeft kunnen worden, dat had ik graag geweten.

◊◊◊

Amy Waldman, The Submission. 2011.
Nederlandse uitgave De inzending. 2011. Vert. Th. Idema.

Meer over Yves Klein hier.