Geen foto die het idee van het gesloten front interessanter uitdrukt dan dit portret van het gezin van de Engelse schrijfster Daphne du Maurier. Ik kan er uren naar kijken. Geen van de kinderen is op zijn paasbest uitgedost, sommige kledingstukken zijn op een ontroerende manier te krap, alsof het meisje er ter plekke uitgroeit. Alleen Vader heeft zich in zijn zondagse goed gestoken. Hij is ook de enige die de camera min of meer toelacht. De rest hult zich in nietszeggende of stuurse blikken. En hun lichaamstaal mag er wezen. Al die weggestopte handen! Alleen het jongetje heeft moeders hand vast. En ondanks de kennelijke weerzin om samen op de foto te gaan is deze groep één geheel: een gesloten front met licht diabolische trekjes. Pas op, buitenwereld, kom niet aan ons!

Het gezin als gesloten front, dat leek mij wel wat, toen ik nog geen gezin had. Met een gezin had ik die hele buitenwereld niet eens nodig. Toen het gezin eenmaal was ‘gematerialiseerd’ (ik zou geen andere term weten die het wonderlijke mengsel van wens, plan en toeval meer recht doet: een gezin ‘overkomt’ ieder van zijn leden), was er voor theorietjes tijd noch puf. En pas achteraf, iedereen alweer jaren uitgezwermd, realiseer ik me dat ons gezin een proeftuin is geweest. Een laboratorium, met medewerkers die zich liever op het experiment stortten dan op de evaluatie.

De kurk waar het hele experiment op dreef is benoemd noch bevraagd, en waar die kurk uit bestond ontdekte ik pas gaandeweg: intimiteit. Verplichte kost voor elk front tegen de buitenwereld, open of gesloten.

◊◊◊

Prent 1: Fam. Du Maurier. Cornwall, 1944. Foto J. Wilds / Getty.
Deze gezinsfoto sierde een artikel in de Volkskrant. Op internet zijn er varianten op te vinden, van kort voor of na dit schot in de roos; elk op zijn eigen manier braver, gewoner, gezelliger. Applaus voor de redacteur die de kracht van deze prent zag.
Prent 2: Onderweg, 1992.  Foto © Gertrudsdottir.
Prent 3: Thuis, 2009. Foto © Gertrudsdottir.