Dit plaatje.
Zelfs in de jaren dat ik het niet bij de hand had was het er, want toen zat het in mijn hoofd. Een straat ergens in een Parijse voorstad, een wegdek van korrelig opgelapt asfalt, een fietser in wapperende winterjas die bijna bij de T-splitsing is, hekwerk en palen in de verte en een grote lap grijze herfstlucht die het beeld in het midden en rechts daarvan opvult. Links zien we de pilaren van een inrit, een stenen gebouw en een flinke tuinmuur waar hoge bomen bovenuit komen. En, net losgekomen van de achterste pilaar, zeg maar gerust airborne, met gespreide armen, de kin omhoog en een kapsel als was hij de duivel in zwart pak, de kunstenaar Yves Klein.
Saut dans le vide, sprong in het niets.
Dit plaatje, dit malle idee. De absurde en toch zo concrete levenslust die eruit spreekt.
Hoe langer ik ernaar kijk, hoe beter ik het vind.
Zelfs de fietser, die tijdens de opnamen toevallig door het beeld reed, draagt bij aan de zeggingskracht: hij doet me denken aan de boer die op de voorgrond van het schilderij van Pieter Bruegel de Oude onaangedaan voortploegt terwijl Icarus rechtsonder in beeld net uit de lucht is komen vallen.
Maar waar Bruegels schilderkunst spreekt van het menselijk tekort, spreekt uit Kleins plons in de ruimte vooral die levenslust.
Voor wie daar weleens een soundtrack bij wil horen: wie anders dan Iggy Pop, die playbackend het decor afbreekt?
◊◊◊
Yves Klein, Saut dans le vide. Parijs, 1960.
De foto (in feite een in de donkere kamer uit twee negatieven gemonteerd beeld: een van de springende kunstenaar die buiten het bereik van de camera op een matras landde, de andere van de lege straat waar dus ineens die fietser reed) werd afgedrukt in Kleins gelegenheidskrant Dimanche en heette daar ‘Un homme dans l’Espace’ – een man in de ruimte. De fotografen zijn Harry Shunk en John Kender. Met dank aan www.laboiteverte.fr voor het verhaal achter de foto.
Pieter Bruegel de Oude, De val van Icarus, ca. 1558.
Iggy Pop, ‘Lust for Life’. 1977.