“We carry the lives we’ve imagined as we carry the lives we have, and sometimes a reckoning comes of all the lives we have lost.”
Helen Macdonald, H is for Hawk

De gepubliceerde vertaling van dit citaat luidt: “We dragen de levens waarvan we ons vroeger een voorstelling maakten met ons mee, samen met de levens die we echt leiden, en soms dringt het tot ons door van welke levens we afscheid hebben moeten nemen.”

Een toch wat stroeve vertaling van een zinnetje dat lang door mijn hoofd is blijven spoken. Om te beginnen kunnen er in het Nederlands wel wat woorden uit, omdat ze niets bijdragen aan een beter begrip of voor mijn part aan een mooiere klank of een lekkerder ritme. Redundantie – de oude dean Swift mopperde er destijds al over, en ik mopper hem na. De invoeging ‘vroeger’ is vanwege de verleden tijd (‘maakten’) overbodig (waarom trouwens onvoltooid verleden tijd en niet ‘hebben gemaakt’?) en de kwalificatie ‘echt’ is aan de oorspronkelijke tekst toegevoegd om redenen die mij ontgaan.

Wij Nederlandstaligen leiden maar één leven tegelijk, ook als het over ons allemaal gaat; in tegenstelling tot de Engelstaligen, die zich geen raad weten met een enkelvoudig object bij een meervoudig onderwerp. De onvoltooid verleden tijd en het misplaatste meervoud zijn gevalletjes vertaalzweem, een euvel waar wel meer vertalingen aan lijden.

De afsluiter ‘afscheid hebben moeten nemen’ weegt zwaarder dan het neutrale have lost. Dat ligt aan dat toegevoegde ‘moeten’ en de suggestie dat er afscheid zou zijn genomen. Daarmee verschuift het beeld: het simpele, onbestemde ‘iets wat we kwijt zijn’ krijgt door dat verplichte afscheid nemen de suggestie mee dat we het zelf overboord hebben gezet.

Hoe had het dan gemoeten?
Nou, zo:

“Naast het leven dat we leiden dragen we de levens bij ons waarvan we ons een voorstelling hebben gemaakt,en soms krijgen we in de gaten hoeveel levens we kwijt zijn.”

 ◊◊

Boek: Helen Macdonald, De H is van havik (Bezige Bij 2015). Vertaling J. Vermeulen en N. Groen.
Prent: Kinderdijk 2013. Foto © Gertrudsdottir.